به نام خدایی که زن سوره ی لطف اوست
نکاتی در مورد نگاه حقوقی اسلام به زن
1) زن و مرد، بعنوان دو صنف از نوع انسان ، بدلیل اشتراک در سرشت و گوهر انسانیت و ارزشهای انسانی ، اصولا و منطقا از حقوق و تکالیف یکسانی بر خوردارند و اختلاف حقوق و تکالیف و محرومیت ها و معافیت ها یک امر فرعی و استثنایی است
2) این اختلافات حقوقی به هیچ وجه جنبه ارزشی نداشته و در کمال حقیقی انسان و قرب او به سوی حضرت حق نقشی ندارد و بنابر این بهیچ وجه موجب تقسیم انسانها به درجه یک و درجه دو نمی گردند.
3) بیشتر این اختلافات ، مولود عناوین فقهی و حقوقی خاصی است که هر یک از زن و مرد در خانواده پیدا می کندف مثل: زن و شوهر، مادر و پدر ، خواهر و برادر، عمه و عمو و امثال آن ونه مولود زن یا مرد بودن انسان ، زیرا بیشتر اختلافات حقوقی زن و مرد ، به نظام خانواده باز می گردد. هر چند برخی از اختلافات در حقوق اجتماعی ، ناشی از ویژگی زن یا مرد بودن انسان است.
4) بسیاری از سوالات و اعتراضات نسبت به حقوق زن در اسلام ، ناشی از نگاه جزئی نگر به اسلام و حقوق زن در اسلام است. اگر نظام حقوقی زن ، در مجموعه نظام حقوق خانواده و نظام حقوق خانواده در مجموعه مکتب و نظام حقوقی اسلام و در کنار سایر نظامات اجتماعی و سیاسی ، اخلاقی و فرهنگی اسلام مطالعه شود بسیاری از سوالات پاسخ خود را بروشنی پیدا می کندو یا ان که اصولا موضوع خود را از دست می دهند.
5) در مطالعه نظام حقوقی زن در اسلام توجه به سه نکته ضروری است:
اول- هدف عالی نظام حقوق اسلام، در کنار سایر نظامهای عقیدتی و اخلاقی و سیاسی آن، سعادت جاوید انسان و تقرب او به درگاه حضرت حق است از همین روست که اسلام برعنصر عفت و پاکی وپاکدامنی زن بشدت اهتمام داشته وتاکید ورزیده است و همین توجه و اهتمام نقش خود را در پیدایش برخی تفاوتها در حقوق و تکالیف زن و مرد نشان داده است.
دوم-اسلام بر سلامت مادی و معنوی خانواده ، به عنوان اصلی ترین نهاد جامعه و مهمترین جایگاه پیدایش و پرورش انسان ، اهتمامی بس وسیع دارد و مجموعه نظام حقوقی خود را و ازجمله نظام حقوقی مربوط به زن را به گونه ای سامان بخشیده است که با این اهداف سازگار باشد. تامین این اهداف نیز چه بسا ممکن است برخی اختلافات حقوقی بین زن و مرد را موجب گردد.
سوم-اختلافات حقوقی بین زن و مرد در اسلام دقیقا بر واقعیت و حکمت استوار است نه ظلم و تبعیض. به عبارت روشن تر ، اختلافات طبیعی و تکوینی جسمی و روحی زن و مرد، بعضا موقعیت و نقش متفاوتی را برای زن و مرد در درون خانواده و عرصه اجتماع ضروری می سازد، و این موقعیت و نقش متفاوت خود موجب برخی تفاوتهای حقوقی می گردد. بدیهی است همانطور که وضع قوانین مختلف در شرایطی واحد و یکسان ظالمانه به نظر می رسد ، متقابلا هم وضع قوانین واحد در شرایط و موقعیتهای متفاوت ستمگرانه خواهد بودو اسلام با این هردو مخالف است . به همین دلیل آنجا که نظام حقوقی زن و مرد به وجه مشترک انها باز می گردد ، حقوق و تکالیف یکسانی برای آنها قرار داده است و انجا که به جهات اختلاف آنها مربوط می شود، حقوق و تکالیف متفاوتی قرار داده است
برای مطالعه بیشتر رجوع کنید به:کتاب فلسفه حقوق منتشر شده در موسسه پژوهشی امام خمینی ویراست قدیم
این فایل جلسه پرسش و پاسخ پیرامون شبهات مطرح شده در مورد حقوق زن در اسلام است
گوینده دکتر وحدتی عضو هیئت علمی دانشگاه قم و پاسخ دهنده سوال دکتر دانش پژوه نویسنده
کتاب فلسفه حقوق منتشر شده توسط موسسه پژوهشی امام خمینی هستند.این جلسه امسال در
طرح ولایت (مبانی اندیشه اسلامی) از طرف موسسه پژوهشی امام و بسیج دانشجویی در دانشگاه ازاد
شهرکرد برگزار گردید.مدت این فایل 11 دقیقه بوده و حاوی مطالب مهمی در باب حقوق زن و مرد در اسلام
حجم فایل فقط700 کیلو بایت است!
http://solouk.persiangig.ir/hoghooghe_zan.wma
حجاب در آیین اسلام
بدون شک، پوشش زن در برابر مردان بیگانه، یکى از ضروریات دین اسلام است. قرآن کریم مىفرماید: «و به بانوان باایمان بگو چشمهاى خود را فروپوشند و عورتهاى خود را از نگاه دیگران پوشیده نگاه دارند و زینتهاى خود را، جز آن مقدارى که ظاهر است، آشکار نسازند و روسرىهاى خودرا بر سینه خود افکنند و زینتهاى خود را آشکار نسازند؛ مگر براى شوهرانشان، پدرانشان، پدر شوهرانشان، پسرانشان، پسران همسرانشان، برادرانشان، پسر برادرانشان، پسر خواهرانشان، زنان همکیششان، کنیزانشان و مردان سفیهى که تمایلى به زنان ندارند و کودکانى که از امور جنسى بىاطلاعند و پاهاى خود را بر زمین نکوبند تا زینتهاى پنهانشان آشکار شود و همگى به سوى خداوند توبه کنید اى مؤمنان؛ باشد که رستگار شوید».1 افزون بر آن، در آیات دیگر، پوشیدگى کامل اندام،2 نیک و شایسته، با وقار و بدور از تحریک سخن گفتن و دورى از آرایشهاى جاهلیت نخستین،3 توصیه شده است.
در روایات نیز پوشیدن جامه بدننما و نازک نزد نامحرم4، آرایش و استعمال عطر در خارج از خانه5، اختلاط فساد برانگیز زن و مرد6، دست دادن و مصافحه با نامحرم7و تشبه به جنس مخالف 8 منع شده است و مردان با غیرت،9 به هدایت و کنترل همسر و دختران، عفّت نسبت به زنان مردم10 و دورى از چشمچرانى توصیه شدهاند.
پس معلوم شد که تفاوت اساسى حجاب اسلامى با حجاب ادیان گذشته، در این است که اسلام وجوب پوشش زنان را متناسب با شئونات انسان، با تعدیل و نظم مناسب و به دور از افراط و تفریط، سهلانگارى مضرّ یا سختگیرى بىمورد به جامعه بشرى ارزانى داشته است. حجاب اسلامى همچون حجاب مورد توصیه پاپها، به معناى حبس زن در خانه یا پردهنشینى و دورى از شرکت در مسایل اجتماعى نیست؛ بلکه بدین معناست که زن در معاشرت خود با مردان بیگانه، موى سر و اندام خویش را بپوشاند و به جلوهگرى و خودنمایى نپردازد تا در جامعه، غریزه آتشین جنسى تحریک نگردد؛ بلکه در محیط خانواده، این غریزه به صورت صحیح ارضا گردد.
پىنوشت:
1. سوره نور (24)، آیه 31.
2. احزاب، 59.
3. احزاب، آیه 32.
4. سنن ابىداوود، ج2، ص383.
5. مجلسى، بحارالانوار، ج103، ص243.
6. ناسخ التواریخ، ج2.
7. همان، ص163.
8. مجلسى، همان، ج103، ص258.
9. نهجالفصاحه، ص143.
10. شیخ حر عاملى، وسایل الشیعه، ج14، ص138و141.
